Proef in Amsterdam succesvol: meer elektrische auto’s opladen op een druk elektriciteitsnet

Van december 2021 tot oktober 2022 is op 126 laadpunten verspreid over tien Amsterdamse wijken een proef gedaan met flexibele oplaadsnelheid voor elektrische auto’s, ook wel bekend als ‘Flexpower’. Gebruikers konden hun elektrische auto inpluggen zoals zij gewend zijn, maar de snelheid van laden hing zowel af van het aantal ladende auto’s in de buurt als van de actuele beschikbare capaciteit van het elektriciteitsnetwerk.

Flexpower zorgt dat auto’s in een buurt de beschikbare stroom onderling verdelen. Zijn er in de buurt auto’s klaar met laden en blijven ze aan de lader staan? Dan wordt de stroom van de niet gebruikte laadpunten verdeeld over de andere auto’s. Auto’s krijgen ook extra stroom als er meer energie beschikbaar is op het elektriciteitsnet, bijvoorbeeld door lokale energieopwekking. Als er weinig stroom beschikbaar is en veel auto’s tegelijk opladen, krijgen ladende auto’s tijdelijk minder stroom. Aan het eind van de laadsessie merken gebruikers over het algemeen niets van de schommelingen in de laadsnelheid.

Laadzekerheid voor elektrische rijders

Een belangrijk uitgangspunt van de proef was dat de eigenaren van de elektrische auto’s geen hinder ondervinden van de flexibele laadsnelheid. In de praktijk wordt de snelheid van een laadsessie alleen lager als dat nodig is: als er weinig ruimte is op het elektriciteitsnet en/of wanneer er veel auto’s tegelijk laden. Omdat elektrische auto’s meestal veel langer ingeplugd staan dan dat ze opladen, merkten de gebruikers in de praktijk niks van de proef en was hun auto volledig opgeladen binnen de parkeertijd. Alleen bij de auto’s die kort parkeren zagen de onderzoekers een gering effect. Dit betrof slechts 13% van de laadsessies. Deze auto’s kregen ten opzichte van een laadsessie zónder slim laden 4,8% minder energie. Hier zijn geen klachten over ontvangen.

Drie tot vier keer meer laadpunten

Door deze manier van slim laden ontstaat tot ruim drie keer meer ruimte voor nieuwe laadpunten zonder dat de piekbelasting op het elektriciteitsnetwerk hoger wordt. Dat komt omdat netbeheerders niet langer het maximale vermogen voor elk laadpunt hoeven te reserveren. Zonder Flexpower was dit in de situaties waarbij heel veel voertuigen tegelijk zouden opladen wel noodzakelijk.

Slim laden op alle publieke laadpunten

Flexpower is zo succesvol dat het onderdeel wordt van het nationale opschalingsprogramma ‘Slim Laden voor Iedereen’, waar in het kader van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) aan wordt gewerkt. De gemeente Amsterdam werkt aan het toepassen van het Flexpower-concept op alle huidige en toekomstige publieke laadpunten in Amsterdam. Daarmee brengt zij de succesvolle proef ook in de praktijk.

Wethouder van de Horst: “De gemeente Amsterdam wil in 2030 alleen nog maar uitstootvrij verkeer in de stad. Het is daarom heel positief dat er steeds meer elektrische auto’s in de stad bijkomen en van groot belang dat er genoeg laadcapaciteit is. We zijn blij met de goede resultaten van Flexpower waarbij we op een slimme manier stroom verdelen en meer auto’s op kunnen laden.”

Huibert Baud, directeur Klant & Ontwerp bij Liander: “Het is enorm druk op het elektriciteitsnet. Zo stappen ondernemers en consumenten massaal van aardgas over op elektriciteit en ook autorijders maken de overstap van fossiele brandstoffen naar elektriciteit. Wij werken aan grootschalige uitbreiding van het elektriciteitsnet, maar dat kost veel tijd. Ondertussen is het belangrijk dat we het net zo efficiënt mogelijk gebruiken om zoveel mogelijk klanten te kunnen helpen. De inzichten van deze proef helpen daar enorm bij.”

Het onderzoeksproject Flexpower 3 was een samenwerking van de gemeente Amsterdam, netbeheerder Liander, Heijmans, Vattenfall, de Hogeschool van Amsterdam en ElaadNL.