De elektrificatie van containervervoer in de binnenvaart biedt grote kansen voor Nederland, maar is nog nauwelijks op gang gekomen en krijgt de komende jaren ook nog weinig vaart. Dit is de verwachting van de onderzoekers van ElaadNL in hun nieuwste Outlook ‘Tegen de stroom in varen’. De sector zit daarmee ondanks verwachte technologische ontwikkelingen, zelfs in het meest gunstige scenario van ElaadNL, nog niet op koers om haar klimaatdoelen te halen.
De ElaadNL Outlook ‘Tegen de stroom in varen’ werd op 12 november gepresenteerd in een webtalk.
ElaadNL verwacht dat door de technologische ontwikkeling die batterijtechnologie en laadtechnologie door zullen maken, elektrisch varen goedkoper zal worden. Daarmee kan het een interessant alternatief worden voor binnenvaartschippers. De huidige aandrijvingen zullen steeds vaker modulair worden opgebouwd met elektrische aandrijving en een dieselgenerator. Verwisselbare batterijcontainers kunnen het opladen eenvoudig maken. Wanneer terminals voorzien zijn van laadinfrastructuur, kunnen hier naast schepen ook elektrische vrachtwagens worden opgeladen. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de eerste containerschepen voor de binnenvaart die volledig elektrisch varen.
Download de ElaadNL Outlook
Maar deze ontwikkeling gaat zonder aanvullende maatregelen niet snel genoeg om de doelen van de ‘Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens’ te halen, zo verwacht ElaadNL. Daarvoor moet de CO2 uitstoot in 2030 40 procent lager zijn dan in 2015 en de emissie van milieuverontreinigende stoffen 35 procent lager in 2035. In 2030 moeten 150 schepen een Zero Emissie aandrijflijn hebben. En in 2050 moet volgens de Green Deal een nagenoeg emissievrije binnenvaart gerealiseerd zijn. Deze doelstellingen worden zelfs in het hoge scenario in de ElaadNL Outlook niet gehaald.
“We zien dat de focus binnen de sector nu nog steeds op het gebruik van moderne dieselmotoren ligt,” zegt Rutger de Croon van ElaadNL: “Een binnenvaartschip vervangt eens in de 15 tot 20 jaar haar motor. De financiering van elektrificatie en een vroegtijdige afschrijving van de huidige dieselmotoren kunnen een struikelblok vormen waardoor elektrificatie lang op zich kan laten wachten.” In vergelijking met andere sectoren waarvoor ElaadNL een Outlook maakte, zoals de elektrificatie van het zware transport op de weg, signaleert De Croon dat de elektrificatie van het containervervoer in de binnenvaart nog weinig vaart heeft. De Croon: “Voor het stroomnet betekent dit dat de komende jaren nog maar weinig capaciteit nodig is voor laadinfrastructuur op dit gebied. Maar het betekent ook dat wanneer de ambities er wel komen en de transitie op gang komt, er misschien te weinig tijd is om alles op tijd aan te sluiten. Het aanleggen van de benodigde energievoorzieningen kan veel tijd in beslag nemen.”
Volgens de onderzoekers van ElaadNL is bij de elektrificatie van de binnenvaart een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. Die kan ervoor zorgen dat de kosten van elektriciteit ten opzichte van diesel verbeteren. Daarnaast is er een sterke vraag naar standaardisatie van de wijze waarop de schepen opgeladen gaan worden. Nederland heeft ook een bijzondere kans. Met de kleine initiatieven die er nu zijn, tezamen met het grote aandeel dat Nederland heeft in de Europese binnenvaart, kan ons land nu de standaard voor elektrisch watertransport neerzetten.
Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL onderzoekt en test de mogelijkheden voor Smart Charging: elektrische voertuigen betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam opladen. ElaadNL is een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse Netbeheerders.
ElaadNL is betrokken bij de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL). Via de NAL krijgen aangewezen regio’s in Nederland de opgave de vraag naar laadpunten in beeld te brengen. In dat kader gaat er vanuit de NAL (in de werkgroep logistiek) aandacht uit naar de elektrificatie van de binnenvaart en de standaardisatie van de laadmogelijkheden daarvoor.
De ElaadNL Outlook verschijnt elk kwartaal en onderzoekt de opdracht voor netbeheerders en regio’s om de groei van elektrische mobiliteit te monitoren zodat de laadinfrastructuur efficiënt en effectief in kan worden gezet. Bekijk de eerder verschenen Outlooks.