Outlook Logistiek - Update 2025
Onderzoekers van ElaadNL verwachten dat in 2050 bijna alle trucks en bestelwagens in de logistiek elektrisch zullen zijn. Dat staat in de nieuwste Outlook die op 23 januari 2025 is gepubliceerd. In de Outlook worden verschillende groeiscenario’s van de elektrificatie van logistieke voertuigen beschreven. Ook wordt de daaruit voortvloeiende verwachte stroomvraag in kaart gebracht. De resultaten van deze Outlook zijn op CBS-buurtniveau inzichtelijk en te downloaden via het interactieve dashboard op de site van ElaadNL.
De onderzoekers van ElaadNL concluderen in de nieuwste Outlook Logistiek dat de transitie naar batterij-elektrische voertuigen nu nog in de opstartfase zit en verwachten dat we de komende jaren een versnelling gaan zien. Marktpartijen zijn allemaal overtuigd van een batterij-elektrische toekomst, met name vanwege de op termijn lagere kosten. Een gevolg van deze ontwikkelingen is een grote impact op het elektriciteitsnet. De elektriciteitsvraag neemt erdoor toe. Gezien de huidige en toekomstige netcongestie is dat een uitdaging en zal er goed gekeken moeten worden naar het optimaal benutten van het elektriciteitsnet.
Nu is nog slechts 3 procent van de bestelauto’s en minder dan 1 procent van de trucks batterij-elektrisch. Maar dat gaat veranderen, zo verwachten de onderzoekers van ElaadNL. Voor bestelauto’s is het gehele wagenpark batterij-elektrisch in 2050 in het midden- en hoogscenario. In het laagscenario blijft het steken op 96 procent. Voor trucks is het wagenpark tussen de 76 en 95 procent geëlektrificeerd in 2050. De verschillen tussen de scenario’s zitten hem met name in de eerdere jaren, waarbij de adoptiesnelheid per scenario uiteenlopend is, maar ook nog in 2050, waarbij de totale adoptiegraad verschilt. Uiteindelijk zal het grootste deel van het wagenpark in 2050 in alle scenario’s batterij-elektrisch zijn. Het gaat naar verwachting om 1,2 miljoen volledig elektrische bestelauto’s en 150 duizend e-trucks.
Al die batterij-elektrische trucks en bestelwagens moeten natuurlijk opgeladen worden. De elektriciteitsvraag voor trucks is vanwege hun vele afgelegde kilometers en hogere elektriciteitsverbruik per kilometer groter dan van bestelauto’s. De elektriciteitsvraag van batterij-elektrische logistieke voertuigen loopt op naar 17 tot 20 terawattuur (TWh) in 2050, afhankelijk van het scenario. Dit is meer dan 10 procent van het huidige jaarlijkse elektriciteitsverbruik in Nederland. Overigens neemt door een hogere efficiency van elektrisch vervoer ten opzichte van rijden op fossiele brandstoffen de energievraag per gereden kilometer netto juist af.
In vergelijking met de vorige Outlook is de elektriciteitsvraag in 2050 toegenomen van 16,7 naar 18,4 TWh. Dit komt met name vanwege een op die termijn verwachte hoger elektrificatiepercentage van trucks. In de nieuwe scenario’s speelt waterstof slechts een kleine rol in nichesegmenten en bij speciale voertuigen, zo is nu de verwachting.
Om de impact op het stroomnet te kunnen bepalen, is de vraag waar geladen gaat worden en op welke tijden en met welke vermogens cruciaal. Hier hebben de onderzoekers van ElaadNL ook naar gekeken. 75 procent van de laadvraag van de trucks en bestelauto’s zal op bedrijventerreinen terecht komen, zo verwachten zij. Negen op de tien trucks en meer dan de helft van de bestelauto’s hebben een standplaats op bedrijventerreinen. Een deel van de laadvraag komt langs het hoofdwegennet terecht. Voor deze laadbehoefte onderweg is het laden met hogere vermogens vereist. Dit is vooral voor trucks relevant, maar ook bestelauto’s zullen hier gaan laden. Voor bestelauto’s komt ook een groot deel van de vraag terecht in de woonwijken.
De onderzoekers hebben ook gekeken hoe die stroomvraag zich naar verwachting over 24 uur verdeelt, resulterend in laadprofielen. Hiervoor zijn voor het eerst veel gemeten laadsessies van logistieke voertuigen geanalyseerd. Dit is een vernieuwing ten opzichte van de vorige Outlook uit 2022. De laadprofielen verschillen per locatie (laden onderweg of op de standplaats).
De laadprofielen zijn ook beschikbaar in de vernieuwde laadprofielengenerator voor logistieke laadprofielen op het ElaadNL dataplatform.
Het voorzien in de groeiende stroomvraag voor het opladen van elektrische voertuigen in de logistiek geeft uitdagingen in tijden van netcongestie. Aan oplossingen wordt hard gewerkt. De onderzoekers van ElaadNL geven aan dat het van groot belang is dat het stroomnet niet alleen verzwaard wordt, maar ook optimaal wordt gebruikt. Tijdsblokgebonden contracten voor de oplaadlocaties kunnen hier een bijdrage aan leveren. Het gaat hierbij om contracten waarmee niet de volledige 24 uur per dag (extra) capaciteit beschikbaar is, maar enkel tijdens een vooraf afgesproken tijdsblok, bijvoorbeeld tussen 23.00 en 05.00 uur. Uit een analyse van ElaadNL van enkele onderstations blijkt dat er ’s nachts regelmatig capaciteit beschikbaar is. Een tijdsblok van 6 uur volstaat in de meeste gevallen om de voertuigen op te laden. Deze contractvorm zal vanaf de tweede helft van 2025 beschikbaar zijn bij de regionale netbeheerders. Daarnaast kunnen stationaire batterijen helpen, mits deze op de juiste manier worden ingezet. Een stationaire batterij kan ingezet worden als buffer om met een te kleine netaansluiting toch genoeg elektriciteit te hebben om voertuigen op te laden op de gewenste tijden zonder in de piekuren het stroomnet extra te belasten.
ElaadNL publiceert periodiek een Outlook, waarin steeds de verwachte groei van een specifiek onderdeel van elektrisch vervoer wordt uitgelicht. Door het analyseren van data en onderzoeksrapporten en het afnemen van interviews met experts worden scenario’s opgesteld. De scenariostudies bieden inzicht voor netbeheerders, (regionale) overheden en andere stakeholders, en geven aanbevelingen voor mogelijke verbeterpunten om de energietransitie in goede banen te leiden. Deze Outlook is opgesteld in het kader van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) en de NAL-regio’s hebben bijgedragen aan de totstandkoming.