In Nederland is nog maar 0,2% van het totaal aantal motoren volledig elektrisch, zo’n 1.500 motorfietsen tot nu toe. Wel is de verkoop van elektrische motorfietsen de afgelopen jaren toegenomen, van 1 procent in 2017 naar 2,3% in 2022. Ook komen er steeds meer modellen op de markt. Een echte doorbraak in het aandeel volledig elektrische motoren wordt door de onderzoekers van ElaadNL nog niet verwacht.
Factoren die een rol spelen bij het nog bescheiden aandeel volledig elektrische motorfietsen zijn volgens ElaadNL onder andere een afwachtende houding van de grote fabrikanten al komt hier snel verbetering in, en het overheidsbeleid dat elektrische motoren niet op dezelfde wijze stimuleert als elektrische personenauto’s. Brandstofmotorfietsen zijn niet opgenomen als vervuilend voertuig in milieuzones vanwege de relatief lage invloed op de totale uitstoot van mobiliteit. Ook het gebruik is anders, nu nog veelal recreatief. Een deel van het succes van de groei van elektrische personenauto’s komt voort uit de voordelen voor lease-rijders. Met de MIA, KIA en Vamil regelingen zijn er inmiddels wel fiscale voordelen voor elektrische motorfietsen, met name een stimulans voor de zakelijke inzet hiervan.
Parallel aan de elektrificatie wordt ook de toepassing van elektrische tweewielers anders, zo verwachten de onderzoekers van ElaadNL. Ze kunnen op veel terreinen worden ingezet. Bijvoorbeeld in de binnenstedelijke logistiek en dienstverlening. Maar ook off-road activiteiten op tweewielers zoals natuurbeheer, handhaving & toezicht en defensieactiviteiten komen in aanmerking voor volledige elektrificatie.
Door de potentie voor zakelijk gebruik, met name voor woon-werk verkeer van en naar de stad, gaat het gemiddelde jaarkilometrage mogelijk omhoog. Op dit moment zijn de nieuw registraties van elektrische motorfietsen ongeveer 30% zakelijk, tegenover 3% voor brandstofmotorfietsen.
Potentiële elektriciteitsvraag
Op dit moment is het gemiddelde verbruik van een elektrische motorfiets bij een gecombineerd stad en snelweg gebruik 7,5 kWh per 100 kilometer. De gemiddelde motorrijder in Nederland rijdt 2.400 km per jaar (SWOV, 2017). Wanneer alle motorfietsen in Nederland elektrisch zouden zijn, zou de totale elektriciteitsvraag gemiddeld 136 GigaWattuur per jaar zijn.
Motorfietsen worden voornamelijk voor recreatief gebruik ingezet. Elektrische motorfietsen zullen daarom met name thuis en onderweg geladen worden. De onderzoekers verwachten wel dat de elektrische motorfiets meer en meer als (zakelijk) woon-werk alternatief ingezet zal gaan worden, waardoor er een beperkte laadvraag op bijvoorbeeld bedrijventerreinen zal ontstaan.
Wat betreft standaardisatie van de laadtechnologie is er volgens de onderzoekers nog ruimte voor verbetering. Elektrische motorfietsen worden nu nog regelmatig op lage snelheid opgeladen aan het stopcontact al kunnen ze vaak ook laden op reguliere laadpalen met dezelfde stekkers als voor elektrische auto’s (Mennekes type 2). Sommige modellen kunnen ook snel laden. De snelste snellaadmogelijkheid voor elektrische motorfietsen is op dit moment 20 kiloWatt DC, maar nog lang niet elke fabrikant biedt dit aan. Dit heeft onder andere te maken met de beperkte ruimte op een motorfiets en de focus van fabrikanten op andere landen waar tweewielers een groter deel van het verkeer in de steden uitmaken en vanwege het terugdringen van luchtvervuiling elektrificatie hard nodig is. Snel laden is daar ook minder noodzakelijk vanwege de kortere afstanden. Ook is er in andere landen veel minder laadinfrastructuur (gewone en snelladers) beschikbaar.
Zoals bij elektrische scooters al zichtbaar is, is de verwisselbare accu voor elektrische motorfietsen een mogelijke trend. Vanwege de afmeting en het gewicht is dit eenvoudiger dan accu wisselen voor elektrische auto’s. Enkele grote motorfietsfabrikanten zijn al bezig om gezamenlijke specificaties hiervoor op te stellen, zodat er mogelijk een globale standaard komt voor uitwisselbare accu’s voor elektrische tweewielers. Dit zal het moment van laden, de laadvraag en laadlocatie drastisch kunnen veranderen. De eerste volwaardige elektrische motorfietsen met verwisselbare accu’s zijn al gepresenteerd.