Openbaar Vervoer elektrisch maken is een stille revolutie die zich sneller voltrekt dan veel mensen denken. Daarmee wordt het openbaar vervoer niet alleen elektrisch, het draagt ook bij aan schonere lucht en een duurzame toekomst waarbij elektriciteit uit zon en wind optimaal wordt ingezet. Maar openbaar vervoer is meer dan bussen. Een zeer tot de verbeelding sprekende manier van transport kiest ook voor elektrisch: de veerpont.
Adviesbureau Twynstra Gudde heeft een groot aantal partijen bij elkaar gebracht en heeft in opdracht van een coalitie de haalbaarheid van Zero Emissie Veerponten bestudeerd. De coalitie bestaat uit: Vereniging van Veerpontexploitanten (VEEON), Netherlands Maritime Technology, provincie Zuid Holland, provincie Overijssel, Gemeente Amsterdam en ElaadNL. Nu wordt aan de hand van specifieke cases elektrificatie mogelijkheden verder onderzocht en ook naar financieringsmogelijkheden gekeken om één of meerdere pilotprojecten met e-veerponten te realiseren.
“Een elektrische veerpont heeft om de batterij op te laden ongeveer hetzelfde elektrische vermogen nodig als een elektrische bus,” vertelt Paul Broos van ElaadNL, als adviseur betrokken bij het ZE-veerpontproject: “Dat ligt afhankelijk van de pont wel zes keer tot tientallen keren hoger dan het laadvermogen van een auto en de pont zal soms ook binnen enkele minuten opgeladen moeten worden, dat is de uitdaging. Maar als het schip ’s nachts stil ligt kun je langzamer en misschien ook ‘slim’ opladen.”
Er zijn er ruim 300 veerponten in Nederland. De schepen hebben een hele lange levensduur en doorgaans wordt alleen de dieselmotor periodiek vervangen. Het vervangen van een diesel- door een elektromotor is moeilijk. Volgens Broos moet er dus goed ingespeeld worden op natuurlijke vervangingsmomenten. Dan kan men kiezen voor een volledig nieuw, elektrisch schip. Dat geeft veel voordelen: “De klassieke veerpont had een apart motorhuis. Op een nieuwe e-veerpont is de motor geïntegreerd in de schroef (zogenoemde ‘thrusters’) dus al die stangen en machinekamer ben je kwijt. Accu’s zijn goed onder het dek te plaatsen waardoor het geheel veel economischer ingericht kan worden. En de onderhoudskosten zijn lager.”
De eerste reacties op het project zijn positief. Gemeente Amsterdam is hierin een pionier: zij gaat vijf elektrische veerponten bestellen. Deze zijn plug-in hybride, maar gaan voor 99% elektrisch varen. Volgens Broos staan veel schippers open voor elektrisch, mits er een goede businesscase is. Schippers en investeerders doen langetermijninvesteringen en een elektrische veerpont moet in een exploitatie passen voor langere tijd. Daarbij moet meegerekend worden dat periodiek, bijv. iedere tien jaar, het accupakket vervangen moet worden.
Paul Broos: “De eerste inventariserende fase is nu afgerond; we hebben diverse mogelijkheden in kaart gebracht. Hierin hebben we vooral gekeken naar wat voor netaansluitingen je nodig hebt en wat voor laadpatroon een schip heeft. Aan welke oever kun je het beste een laadpunt maken en hoe ga je daar het laadvermogen op afstemmen? Daarbij is geen veerpont hetzelfde, een pont is altijd aangepast aan de specifieke situatie. Dat maakt laden lastiger dan met bijvoorbeeld e-bussen.”
In januari 2018 is het vervolgtraject gestart waarin ElaadNL deelneemt als kenniscentrum en adviseert over slim laden.
[foto: Elektrische pont van C-job]