13 februari 2025

Visie over opladen elektrische vliegtuigen gepresenteerd

Gerelateerde onderwerpen

Als vliegen in de toekomst steeds vaker elektrisch wordt, hoe kunnen die vliegtuigen dan het beste worden opgeladen? Om antwoord te geven op deze vraag is de laadvisie voor de luchtvaart opgesteld. Deze bestaat uit vijf actiepunten voor de sector om het opladen van elektrische vliegtuigen mogelijk te maken en te versnellen. De Laadvisie Luchtvaart is opgesteld door ElaadNL in het kader van het project Green Transport Delta (GTD-E).

In tegenstelling tot elektrisch rijden staat elektrisch vliegen nog helemaal aan het begin van de transitie. Er op dit moment is slechts één operationeel toestel beschikbaar. Wel worden de komende jaren nieuwe toestellen verwacht. En de potentie van elektrisch vliegen is enorm. Nieuwe vormen van luchtvaart zoals drones kunnen hier ook aan bijdragen. Maar er moet ook nog het nodige gebeuren om het opladen van elektrische vliegtuigen te faciliteren. Factoren die de groei en ontwikkeling van elektrisch vliegen mee bepalen zijn onder andere: capaciteit voor certificering, inrichting van voldoende luchthavens voor elektrisch vliegen, toegang tot het luchtruim en opstellen/introduceren van internationale standaarden en wet- en regelgeving. De luchtvaartsector kan de elektrificatie versnellen door te leren van andere sectoren en door internationale samenwerking te zoeken.

De Laadvisie Luchtvaart is op 13 februari 2025 gepresenteerd in een Elaad Webtalk. De Laadvisie Luchtvaart bevat vijf concrete actiepunten:

1. Maak elektrisch vliegen op alle luchthavens mogelijk en ga vroegtijdig in gesprek met netbeheerders over de vermogensvraag

Luchthavens ontwikkelen samen met hun stakeholders een actieplan en ingroeipad waarin de vermogensvraag van traditionele en nieuwe vormen van luchtvaart zoals Urban Air Mobility worden meegenomen én wordt gekeken naar het laden van servicevoertuigen en bezoekende modaliteiten zoals personenauto’s, bestelauto’s en trucks. Luchthavens moeten ingericht worden voor het accommoderen van elektrisch vliegen. Regionale luchthavens veranderen in mobiliteits- en energiehubs voor de regio.

Net als op andere locaties in Nederland kampen luchthavens op dit moment met netcongestie. Hoewel er momenteel slechts enkele elektrische vliegtuigen operationeel zijn, en deze doorgaans met lage vermogens (22 kW) worden opgeladen, is het essentieel dat luchthavens nu al beginnen met het optimaliseren van hun energie-infrastructuur. Zou kunnen ze de groei van elektrische luchtvaart, servicevoertuigen én bezoekende voertuigen ondersteunen. Aanvullend op de netaansluiting kunnen zonnepanelen zorgen voor extra elektriciteitsopwekking. Niet alle opgewekte energie wordt echter op hetzelfde moment en in dezelfde hoeveelheid benut. Luchthavens kunnen in de toekomst de rol van Energy Hubs vervullen, waarbij energie-uitwisseling met de omgeving mogelijk wordt.

2. Ontwikkel wet- en regelgeving en protocollen voor elektrisch vliegen

Het gaat hierbij onder andere om elektrische vliegtuigen, laadinfra, inrichting van luchthavens, opleidingen, slottoekenning, et cetera. Ruimte om te experimenteren en leren is cruciaal: faciliteer daarbij (experimenteel) elektrisch vliegen.

Het opladen van elektrische voertuigen kan via drie methoden: vaste laders, mobiele laders of batterijwissels (battery swapping). Toekomstige ontwikkelingen richten zich op vaste en mobiele laders, terwijl battery swapping door Europese fabrikanten niet worden overwogen vanwege certificeringscomplexiteit en hogere kosten.

3. Standaardiseer met urgentie om klaar te zijn voor het opladen van vliegtuigen en servicevoertuigen

Denk hierbij bijvoorbeeld aan laadinfra, stekkers, brandweer- en veiligheidsprotocollen en de inrichting van luchthavens. Momenteel wordt het enige gecertificeerde elektrische vliegtuig (de Pipistrel Velis Electro) geladen met een mobiele lader met een GB/T-plug. Pipistrel is bezig met een overgang naar CCS, de dominante standaard in Europa. Daarnaast hebben verschillende vliegtuigbouwers zich positief uitgesproken over de CCS laadstandaard (General Aviation Manufacturers Association, 2023). Er zijn initiatieven voor een wereldwijde laadstandaard.

4. Verken het aanpassen van het businessmodel van luchthavens en neem de financiering van laadinfra hierin mee. Energiemanagement is hierbij zowel een uitdaging als een kans

De introductie van elektrisch vliegen zorgt voor een aantal fundamentele veranderingen en kansen op luchthavens. Ten eerste de stap van fossiele brandstoffen naar nieuwe energiedragers die voor lange tijd naast elkaar gebruikt zullen blijven worden. Alle bestaande infrastructuur moet hierop aangepast worden en investeringen moeten voor de vraag uit gedaan worden wat tot financieringsvragen voor deze investeringen leidt. Tegelijkertijd biedt dit kansen om energie te verkopen aan alles wat over de grond naar een luchthaven komt (personenwagens, bestelauto’s, trucks, etc.). Ten tweede ontstaat een ‘vermenging’ met elektrificering van de servicevoertuigen. De infrastructuur voor het laden van vliegtuigen zal tevens benut worden voor het laden van de servicevoertuigen. De beschikbare elektriciteit zal mogelijk een nieuw capaciteit beperkend item voor luchthavens worden. Deze capaciteit moet beheerst en toegewezen worden aan gebruikers op basis van heldere criteria vergelijkbaar met de toewijzing van runway slots aan airlines. Ten derde kunnen elektrische vliegtuigen onderdeel worden van nieuwe mobiliteitsnetwerken (Regional Air Mobility en Urban Air Mobility) ter verbinding van regio’s in aansluiting op rail- en snelwegnetwerken. Deze netwerken maken gebruik van alle soorten luchthavens.

5. Verbind de luchtvaartsector met andere sectoren om versneld te leren en om synergie te creëren

In het GTD-e project (Green Transport Delta) heeft ElaadNL samengewerkt met onder andere NRG2Fly, DEAC, Recoy en de TUe om elektrisch vliegen als use-case uit te werken. Dit heeft geleid tot concrete acties waaronder deze laadvisie. Dankzij dit soort projecten kan de luchtvaarsector leren van opgedane ervaring uit andere sectoren, wat de elektrificatie van de luchtvaart kan versnellen.

Download de Laadvisie Luchtvaart

Laadvisie luchtvaart

Achtergronddocument bij de laadvisie luchtvaart

Meer over Green Transport Delta - Electrificatie

In het GTD-e project werkten diverse partners samen aan de elektrificatie van het transportnetwerk.

Naar de GTD-e projectpagina

Gerelateerd project

Duurzaam de lucht in: Elektrisch Vliegen op komst!

De eerste elektrische vliegtuigen zijn al in gebruik. Het zijn nog wel de kleinere exemplaren, maar het begin is er. Wat is de potentie voor elektrisch vliegen?

Smart Charging Versnellen proces