ElaadNL publiceert onderzoeksrapport bidirectioneel laden
Wanneer steeds meer elektrische auto’s niet alleen kunnen laden maar ook stroom terug kunnen leveren (V2G), wat is dan daarvan de impact op het stroomnet? Met die vraag gingen de onderzoekers van ElaadNL aan de slag. Zij zoomden daarbij in op laden en ontladen bij mensen thuis, waar ze de snelste groei van V2G verwachten. Hun conclusie? Als uiteindelijk vrijwel alle auto’s V2G hebben en de ICT eromheen ook goed geregeld is, vormen de batterijen in elektrische auto’s een groot flexibel vermogen dat het stroomnet flink kan ontlasten. In plaats van bij te dragen aan een piekvraag kunnen elektrische auto’s deze juist verlagen.
Het rapport ‘Bidirectioneel laden: welke kant gaat het op?’ is op 7 augustus 2025 gepubliceerd en gepresenteerd in een webinar. In dit rapport kijken de onderzoekers van ElaadNL naar de stand van zaken rondom bidirectioneel laden en de potentie ervan om het elektriciteitsnet te ondersteunen. Aanvullend is er een ‘bidirectioneel laden dashboard’ gemaakt waarin meer inzicht wordt geboden in V2G-laadprofielen. Met behulp van een interactieve kaart wordt de impact op CBS-buurtniveau inzichtelijk gemaakt.
Om de potentie van bidirectioneel laden of V2G (vehicle to grid) te kunnen kwantificeren, keken de onderzoekers naar personenauto’s en bestelauto’s die op eigen terrein van huishoudens worden geladen en ontladen. Deze variant komt volgens het onderzoek het snelst van de grond. Naar verwachting wordt 19% van de laadvraag voor personenauto’s met een eigen thuislader geladen en is dat 9% voor bestelauto’s. Als je er dan vanuit gaat dat de mensen die thuis V2G gaan gebruiken de kosten zoveel mogelijk willen drukken, ontstaan er laadprofielen voor V2G. Ze laden in dat profiel wanneer de stroom het goedkoopste is, leveren terug als de prijs hoog is en gebruiken zoveel mogelijk eigen stroom van zonnepanelen. Zo ontstaan interessante verschillen ten opzichte van niet-V2G-profielen: tijdens de avondpiek op het elektriciteitsnet wordt gemiddeld gezien dan energie terug geleverd, de laadpiek verschuift naar de rustige nachtelijke uren wat over het algemeen gunstig is voor het lokale stroomnet. Gemiddeld gaat het om 1 tot 2 kilowatt per huishouden aan teruglevering in de piekuren (zie figuur 1). Individueel kan het wel 11 kilowatt vermogen zijn.
Door deze verschillende verwachtingen (percentage thuis laden, verwachte laadprofielen) te combineren met verwachte groei van elektrische mobiliteit en 100% adoptie van V2G in 2050, ontstaat een beeld van de impact van V2G thuis. De onderzoekers komen dan uit op 4,5 gigawatt (GW) flexibel vermogen in 2050 dat in potentie aan het elektriciteitsnet geleverd kan worden door bidirectionele thuislaadpunten. Ter vergelijking: het huidige piekvermogen per dag is ongeveer 22 GW. Afhankelijk van het scenario groeit dit volgens Netbeheer Nederland naar 46,9 tot 61,7 GW in 2050.
Daarnaast zijn er ook mogelijkheden bij andere modaliteiten en locaties, zoals bijvoorbeeld publieke laders en vloten bestelauto’s op bedrijventerreinen die voor extra flexibel vermogen kunnen zorgen. Eerste resultaten van een vloot van 50 bidirectionele deelauto’s in Utrecht laten pieken zien van bijna 200 kW terug geleverde stroom. Dit toont aan dat de techniek werkt en het net ondersteund kan worden. Het toont ook aan dat met een hoge gelijktijdigheid door specifieke sturing, terug geleverde pieken flink hoger kunnen zijn dan de gemiddelde piek uit dit rapport.
Op korte termijn lijken ontbrekende standaarden en protocollen grootschalige adoptie van V2G nog tegen te houden, maar verwacht wordt dat dit richting 2030 opgelost is. Hiermee zal interoperabiliteit tussen voertuig, lader en backoffice geen probleem meer zijn. Gestandaardiseerde communicatie tussen voertuig, laadpaal en andere energie-intensieve apparaten in en om huis zoals warmtepompen en zonnepanelen is erg belangrijk. Een zogenaamd Home Energy Management Systeem (HEMS) kan hierbij een rol spelen. ElaadNL en andere partijen werken aan standaardisatie en interoperabiliteit.
Ook harmonisatie in regelgeving is van groot belang. Zo is het belangrijk dat voor elk onderdeel van de keten (voertuig, laadpaal, etc.) van V2G duidelijk is welke rol en verantwoordelijkheid deze heeft en dat dit wordt vastgelegd. Als je auto niet alleen stroom vraagt maar deze ook levert, krijg je met andere regels te maken. Op dit moment zijn de Europese regels voor het leveren van stroom aan het net, Requirements for Generators (RfG) en de netcode nog niet definitief vastgesteld, waardoor (sommige) bedrijven hun ontwikkeling en marktintroductie uitstellen. Zo lang er geen druk is door beleid of consumentenvraag zullen bedrijven naar verwachting zekerheid willen dat hun investeringen renderen, en ze producten niet in een later stadium hoeven aan te passen. Hoewel de potentie voor V2G dus groot is, moeten er dus nog wel wat stappen gezet worden voordat deze techniek grootschalig uitgerold wordt, zo verwachten de onderzoekers van ElaadNL.
Het data-onderzoeksteam van ElaadNL heeft het rapport ‘Bidirectioneel laden: welke kant gaat het op?’ geschreven. Neemt u voor meer informatie contact met Nazir Refa op.