Maandag 29 september vond in het Elaad Testlab in Arnhem de feestelijke kick-off plaats van de trajecten van ElaadNL en NEN rond het benutten van flexibiliteit van slimme net-intensieve apparaten in en om huis. Sophie Hermans, minister Klimaat en Groene Groei gaf het officiële startschot. Het ministerie ondersteunt de trajecten omdat het ontsluiten van energieflexibiliteit in en om huis bij kan dragen aan lagere energierekeningen, beter benutten van zelf opgewekte zonnestroom en het verlichten van netcongestie.
Nederland staat voor grote uitdagingen in de energietransitie. Het snelgroeiende aantal elektrische auto’s, warmtepompen, thuisbatterijen en zonnepanelen vraagt steeds meer van ons elektriciteitsnet. Net-intensieve apparaten in en om huis kunnen slim worden aangestuurd met een HEMS (Home Energy Management System). Daarmee wordt het mogelijk om zoveel mogelijk lokaal opgewekte zonnestroom optimaal te gebruiken. Ook kan de stroomvraag worden gespreid over een langere periode of verschoven naar momenten waarop het minder druk is op het stroomnet. Dit vergroot de betrouwbaarheid van het stroomnet en versnelt de verduurzaming van huishoudens. Het zorgt ervoor dat huishoudens besparen op hun energiekosten door zelf opgewekte energie direct te gebruiken en hun verbruik af te stemmen op de actuele stroomprijzen via dynamische energietarieven.
Voor een consumentvriendelijke inzet van de flexibiliteit van energie-intensieve apparaten in en om huis is het van belang dat deze apparaten via het HEMS worden aangestuurd en dat die communicatie probleemloos verloopt ongeacht het merk of type. Daarom is normontwikkeling en testen van de communicatie van groot belang. Zowel NEN als ElaadNL gaan hier op verzoek van het ministerie een rol in spelen.
In het traject van ElaadNL worden slimme net-intensieve apparaten getest om ervoor te zorgen dat deze apparaten goed kunnen samenwerken en informatie uitwisselen. In nauwe betrokkenheid met fabrikanten wordt gekeken naar huidige communicatieprotocollen en mogelijke oplossingen. Op dit moment evalueert ElaadNL de voorstellen van fabrikanten als reactie op de Request For Proposal die onlangs is gesloten. Het Elaad testcentrum wordt dankzij dit project nu ook voor fabrikanten van slimme apparaten opengesteld. De opgedane kennis en ervaring dragen direct bij aan de normontwikkeling die NEN faciliteert. Het doel is om te komen tot normdocumenten die eisen stellen aan net-intensieve apparaten om slim te kunnen functioneren in huis en zo bij te dragen aan een toekomstbestendig energiesysteem.
“Slimme apparaten kunnen een belangrijk onderdeel van de oplossing voor het volle stroomnet worden. Dat gaat alleen lukken als het mensen thuis zo min mogelijk moeite kost. Doordat apparaten automatisch in spelen op de ruimte om het stroomnet, zonder op comfort in te leveren. In de toekomst wordt dit bovendien een manier op de energierekening omlaag te brengen. Het werk door het testlab en de nieuwe standaarden zijn een belangrijke stap naar de praktijk.”
In 2024 publiceerde NEN het normdocument ‘NTA 8043 Slimme laadpalen en laaddiensten’ . Momenteel loopt de ontwikkeling van een normdocument voor slimme warmtepompen. En binnenkort start de ontwikkeling van normdocumenten voor Home Energy Management Systems (HEMS), slimme thuisbatterijen en slimme zonne-omvormers.
NEN vervult in Nederland de unieke rol als toegangspoort tot Europese en internationale normontwikkeling. Door nationale normdocumenten als basis voor Europese en internationale normen te positioneren, geeft Nederland actief richting aan internationale ontwikkelingen.
De uitdagingen rond netcongestie doen zich in Nederland eerder voor dan in omliggende landen. Daarmee neemt Nederland een voortrekkersrol in innovatie en normontwikkeling.
ElaadNL, NEN en het ministerie benadrukken dat samenwerking tussen overheid, netbeheerders, marktpartijen en kennisinstellingen essentieel is. Alleen zo kan Nederland zijn koploperspositie versterken en bijdragen aan groene groei.