Op 24 juli is de aanbesteding geopend voor het ontwikkelen en testen van open source software voor communicatie tussen energie-intensieve apparaten (zoals warmtepompen en laadpunten) in en om huis en home energy management systemen (HEMS). Partijen die geïnteresseerd zijn om deel te nemen aan dit innovatieve ontwikkeltraject kunnen inschrijven tot 19 september 2025, 17:00 uur.
Het ontwikkeltraject is een initiatief van ElaadNL en Flexiblepower Alliance Network (FAN), vanuit het Landelijk Actieplan Netcongestie (LAN). Dit voorjaar is de eerste inventarisatie op de beoogde doelen uitgevoerd. Partijen wordt nu gevraagd om open-source, gestandaardiseerde software connectoren te ontwikkelen die bijdragen aan de eenduidige communicatie tussen HEMS en flexibele verbruikers zoals warmtepompen en laadpunten voor het opladen van elektrische auto’s.
Nederland zit midden in de energietransitie en kent een snelle groei van het aantal elektrische auto’s, warmtepompen, thuisbatterijen en zonnepanelen bij mensen thuis. De combinatie van deze energie-intensieve apparaten biedt veel mogelijkheden om flexibel om te gaan met huishoudelijk elektriciteitsverbruik, door rekening te houden met momenten van lokale duurzame opwek of juist met momenten van schaarste. Zo kan lokaal opgewekte stroom optimaal gebruikt worden en belasting van het stroomnet verlaagd worden, belangrijk in tijden van netcongestie.
Om de potentie van huishoudelijke flexibiliteit goed te benutten zijn zogenaamde Home Energy Management Systemen (HEMS) nodig. Een HEMS is een fysiek óf virtueel apparaat waarop alle apparaten met flexibiliteit aangesloten kunnen worden. De HEMS coördineert en optimaliseert de werking van de aanwezige apparaten. Het is zo mogelijk om automatisch te reageren op externe signalen, bijvoorbeeld goedkope leveringstarieven of beschikbare netcapaciteit. Er kan via een HEMS ook een slimme planning gemaakt worden, die ervoor zorgt dat de behoeften van het huis optimaal uitgevoerd worden.
Een grote belemmering bij de huidige ontwikkeling van zowel de genoemde apparaten als de HEMS is dat er nog geen standaardmanier is waarop apparaten met een HEMS communiceren. Er is ook geen standaardmanier waarop deze energiemanagementsystemen met de buitenwereld verbonden zijn. Hierdoor kan het energieverbruik in en om huis niet optimaal afgestemd worden en kunnen huishoudens niet optimaal profiteren van prijsprikkels. Ook kan de situatie ontstaan dat eigenaren min of meer gedwongen worden tot aanschaf van specifieke merken apparaten om hun HEMS optimaal te kunnen blijven gebruiken. Net als bij wifi en bluetooth wil je dat alle apparaten van alle merken probleemloos met elkaar kunnen communiceren. Zonder een standaard manier van communiceren wordt het daarnaast lastig voor marktpartijen en netbeheerders om zicht te krijgen op de aanwezige flexibiliteit in een wijk.
Partijen die geïnteresseerd zijn om deel te namen aan dit ontwikkeltraject kunnen meer informatie vinden op het Engelstalige deel van deze website, Inschrijven is mogelijk tot 19 september 2025, 17:00u.
Op basis van de inzichten die in de voorfase verkregen zijn, is de verwachting dat het voor ontwikkelaars aantrekkelijk is om deel te nemen aan het gestarte traject. Door hun deelname kunnen zij voorop lopen in een noodzakelijke marktontwikkeling, zonder daarbij een groot risico te lopen. Bedrijven helpen door hun deelname aan het bouwen van een gezamenlijke basis voor huishoudelijke energieflexibiliteit. De ontwikkelaars die deelnemen kunnen sneller producten op de markt brengen die voldoen aan de standaarden.
Huishoudens kunnen wanneer het project is afgerond beter profiteren van dynamische energietarieven en kunnen bovendien hun verbruik nu en in de toekomst goed laten aansluiten op de mogelijkheden van de eigen aansluiting en het stroomnet. Hiermee wordt niet alleen het belang van de eigenaar van de HEMS gediend, maar wordt het stroomnet ook optimaal benut. Dat is gunstig voor de kosten voor álle consumenten in Nederland.